Załęczański Park Krajobrazowy

---

Koło Ekologiczne naszego gimnazjum promuje wszystkim pasjonatom turystyki pieszej, rowerowej i kajakowej, zwiedzanie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, w którego centrum - na terenie naszej gminy Pątnów - rozpościera się przepiękny Załęczański Łuk Warty, a wzdłuż rzeki, miejsca urokliwe i niepowtarzalne. Zapraszamy serdecznie.

Oto propozycje rajdu rowerowego lub pieszego:

Pątnów²⁶ - Bieniec²⁷ – Wąwóz Królowej Bony²³ – Kępowizna^25,28,29 – Załęcze Wielkie^30,31 – Wronia Woda²⁴ – Góra Świętej Genowefy⁵ – Żabi Staw⁴ – Bobrowniki^32,33 – Góra Zelce ^8,34 – Góra Wapiennik ⁶ – Granatowe Źródła ³⁶ – Stara Wieś³⁵ – Załęcze Wielkie³⁰ – Kępowizna²⁵ –Pątnów²⁶

Proponujemy zapoznanie się z mapką oraz skorzystanie z informacji o obiektach przyrodniczych oraz miejscowościach na szlaku.

26 Pątnów

Stolica naszej gminy. Warto obejrzeć grupę drzew – pomników przyrody w parku. Należą do nich – jesion wyniosły o obwodzie 380cm, dęby szypułkowe – 270, 300, 380cm, lipy drobnolistne – 330, 360cm, brzozy brodawkowate – 270 i 300cm, buk zwyczajny i wielopienny w odmianie purpurowej.

27 Bieniec

Wieś, która w XVI wieku znajdowała się w posiadaniu Królowej Bony, a później Izabeli Jagiellonki, siostry Zygmunta Augusta. 

23 Wąwóz Królowej Bony

Wąwóz ma długość około kilometra. Jako niedostępny, silnie zakrzewiony, jest on cennym siedliskiem dla motyli i ptaków śpiewających oraz pięknych okazów bluszczu pospolitego.

Dzikie wnętrze Wąwozu Królowej Bony	Bluszcz pospolity	Paprotka zwyczajna

25 Kępowizna

Niewielka osada nad rzeką Wartą. Warto zwrócić uwagę na pomnik przyrody - dąb szypułkowy na którym widnieje kapliczka, którą powiesił tu ponoć, pewien karczmarz w podzięce za ocalenie życia podczas pożaru karczmy.

Dąb szypułkowy	Chmiel	Rośliny wodne

 28 Kępowizna - młyn

Młyn we wsi Kępowizna jest jedynym obiektem osady. Wybudowany jako młyn wodny w 1910-1912 roku został przerobiony na napęd elektryczny w 1950 roku. Ciekawostkę techniczną stanowi fragment drewnianego koła zębatego z metalową osią.

Młyn w osadzie Kępowizna	Młyn zimą	Wyspa "Trzech Piór"

                                                                                 

29 Ośrodek ZHP „Nadwarciański Gród”

Ośrodek ZHP położony jest naprzeciw młynu na Kępowiźnie (po drugiej stronie Warty). Jest dużym ośrodkiem edukacyjno-turystyczno - rekreacyjnym. Można tu znaleźć bazę wypoczynkową i noclegową oraz informację turystyczną dotyczącą Załęczańskiego Parku Krajobrazowego i okolic. Czynny jest cały rok.

Pawilon dydaktyczny	Komenda Ośrodka	Pawilon hotelowy

                     

30 Załęcze Wielkie

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1357 roku. Dawniej wieś leżała po przeciwnej stronie Warty. Mieszkańcy zmęczeni ciągłymi wylewami rzeki, przenieśli się na obecne miejsce.

31 Załęcze Wielkie - most

Przy moście w Załęczu Wielkim po którym przekraczamy Wartę, znajduje się symboliczna mogiła żołnierzy polskich, poległych w pierwszych dniach II wojny światowej.                                    

Symboliczna mogiła żołnierzy z września 1939 r.

24 Wronia Woda

Obiekt ekologiczny zwany Wronią Wodą jest obszarem chroniącym piękno starorzecza Warty. Dzikość i niepowtarzalność tego miejsca, jego piękny, interesujący krajobraz a w nim flora i fauna sprawiają, iż jest to miejsce bardzo cenne przyrodniczo.

Naturalny las łęgowy	"Wronia Woda"

 5 Góra Świętej Genowefy

Góra Świętej Genowefy to skalisty, ostańcowy pagór meandrowy, wznoszący się na prawym brzegu Warty. Jej profil od strony wschodniej jest nieco przerażającym wizerunkiem czaszki kościotrupa wpatrzonej w nieprzenikniony dal. Góra owa to stanowiska wapieniolubnej flory rosnącej na jej północnym krańcu występowania.

Kwitnący łan czosnku skalnego u  podnóża góry	Kwitnący czosnek skalny

                                             

4 Żabi Staw

Żabi Staw to zbiornik wodny zawieszony kilkadziesiąt metrów nad dnem koryta rzeki Warty, co sprawia, iż jest on ciekawostką geologiczną. Drugim powodem, dla którego warto go zobaczyć to jego wartość przyrodnicza. Szczególnie piękne grzybienie północne, liczne płazy i ptaki wodne.

Ropucha zielona	Bekas kszyk	Żabi Staw

32 Bobrowniki - wieś

Bobrowniki to wieś o której pierwsze wzmianki pochodzą  z połowy XVI wieku. Do dziś możemy podziwiać przykłady starego budownictwa drewnianego.

33 Bobrowniki - most

Z mostu w Bobrownikach możemy zobaczyć jak duża, szeroka rzeka, leniwie płynie w swoim naturalnym korycie. Gdzieniegdzie pojawiają się łachy, wyspy, zakola. Brzegi są zróżnicowane i bardzo malownicze.

Obserwowany na przelotach brodziec kwakocz	Samiec kaczki krzyżówki

8 Góra Zelce

Góra Zelce wznosi się około 53m ponad dolinę Warty. Jej długość wynosi 700m, a szerokość 300m.

Wejście do jaskini "Stalagmitowej"	Rojnik pospolity

34 Rezerwat ekologiczny "Węże"

Na szczycie Góry Zelce w celu ochrony różnorodnych zjawisk krasowych, najbogatszego stanowiska murów naskalnych w tym terenie i kilku innych zespołów oraz stanowisk górskich i wyżynno - górskich, wapieniolubnych roślin i zwierząt utworzono w 1971 roku rezerwat przyrodniczo - geologiczny "Węże".
Szczególnie ciekawe są  jaskinie. Każda z dziesięciu ma swoją nazwę i jest niepowtarzalna.
Na terenie rezerwatu i w okolicy znajdują się unikalne, cenne stanowiska paleontologiczne lądowej fauny plioceńskiej, czyli zwierząt sprzed 5 milionów lat. Są to najbogatsze tego typu stanowiska w Europie. Na podstawie analizy materiału rozpoznano około 100 gatunków zwierząt, w tym około 30 gatunków tylko z tych stanowisk.

Rezerwat "Węże"

6 Góra Wapiennik

Górę Wapiennik tworzy wraz z Górą Świętej Genowefy, bramę skalną doliny Warty. W gęstych zaroślach można wypatrzyć wapieniolubne rośliny i górskie porosty.

Paź królowej	Kwitnący czosnek skalny	Owoce dzikiej róży

36 Granatowe Źródła

Granatowe Źródła to krasowe pulsują źródła tarasowe,  jedyne na Jurze Polskiej. Mają piękny granatowy odcień i krystalicznie czystą wodę.

Fragment "Granatowych Źródeł"	Granatowe źródła	Granatowe źródła

35 Stara Wieś

Stara Wieś to niewielka osada w której na wysokości 1912 metrów wznoszą się ostańce wapienne.
Stąd już wracamy przez Załęczę Wielkie, Kępowiznę do Pątnowa. Kończymy nasz rajd.
Z Pątnowa łatwo dojedziemy do Wielunia - stolicy powiatu.

Ważne wiadomości

• Zdjęcia wykonał Krzysztof Gora i prof. Marek Guz.

• Uczniowie naszego gimnazjum służą pomocą zagubionym turystom:

1. Jacek Koryciak zamieszkały w Załęczu Małym (koło baru) nr. domu 18, pomoże w odnalezieniu Żabiego Stawu i doprowadzi bezpiecznie na Górę Zelce.

2. Marek Klimas zamieszkały w Załęczu Wielkim (koło szkoły) nr. domu 5, tel. 8865918 kier. 043, zaprowadzi na Starorzecze, oprowadzi po ośrodku ZHP.

3. Adam Drab zamieszkały w Załęczu Małym (Stara Wieś) nr. domu 106, tel. 8865051 kier. 043, z przyjemnością doprowadzi turystów nad Granatowe Źródła.

 

"Kto chce cicho żeglować przez burzliwe morze życia,   Powinien mieć żagle z marzeń a ster z tęsknot do nieskończoności"   Wł. St. Reymont

 

Wł. St. Reymont – człowiek „bez istnienia”, który o własnych siłach, mocą wytrwałej, wytężonej w jednym kierunku woli, wśród najtrudniejszych warunków, potrafił się wydźwignąć na szczyty światowego pisarstwa.

Niezwykła osobowość i równie niezwykła kariera nadały jego biografii cech prawdziwej odysei. Wnikliwym obserwatorom Reymont jawi się jako wieczny tułacz, pałający pragnieniem nadania swojemu życiu ostatecznego sensu i celu. Olbrzymia ilość autentycznych obserwacji, jakie czyni przy tym na drodze swojego życia, żywiołowa ciekawość spraw zwyczajnych, czynią zeń prawdziwego artystę.

W dziejach literatury polskiej utrwalił pisarz swoje odrębne stanowisko  jako twórca chłopskiej epopei, godnej stanąć obok największych arcydzieł literatury narodowej:

„Setek rąk pisarskich trzeba, aby odtworzyć cały naród; potrzeba pracy może niejednego pokolenia twórców, aby zbudować ten gmach syntezy narodowej: lwią część tej pracy wziął na swe barki Reymont i namalował żywą ziemię, w której się rodzi naród – dał nam „Chłopów”.

      Taki oto sąd o Reymoncie wydał wybitny dramaturg epoki Młodej Polski J. A. Kisielewski.

Rok 2000 uznany został przez Sejm RP Rokiem Reymontowskim. Dla wielu osób stał się on zachętą do ponownego spotkania z twórczością wielkiego pisarza – laureata Nagrody Nobla. Dla nas rok jubileuszowy był również przełomowy. Wł. St. Reymont stał się patronem naszej szkoły.

Dla upamiętnienia związku pisarza z Ziemią Sieradzką, chcielibyśmy zachęcić do zwiedzania zielonego szlaku turystycznego im. Wł. St. Reymonta (Warta – Sieradz), który wyznaczony został przez przedstawicieli Oddziału PTTK w Warcie. Prowadzi on z dworca kolejowego w Sieradzu, ulicą kolejową przez Kłocko do Charłupi Wielkiej, a stamtąd poprzez Oraczew, Wróblew, Kobierzycko, Sędzice i Gołuchy do Małkowa oraz odległej o 2 km Warty, gdzie w muzeum zorganizowano stałą wystawę poświęconą WŁ. ST. Reymontowi.

Tu pisarz przyszedł na świat, tu się wychował, tu pobierał nauki, pracował i zdobył ostrogi pisarskie.

Wł. St. Reymont (pierwotnie) Rejment urodził się 7 maja 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie w powiecie Radomsko (dzisiejsze województwo łódzkie). Był synem wiejskiego organisty – Józefa Rejmenta oraz zubożałej szlachcianki Antoniny z domu Kupczyńskich. Rodzina ta miała liczne potomstwo: siedem córek i dwóch synów. Dzieciństwo spędził Reymont w wiosce Tuszyn (pod Łodzią), gdzie w 1868r. przeprowadzili się jego rodzice.

W roku 1880 państwo Rejmentowie wysłali syna do Warszawy, aby tam pod okiem swojego szwagra uczył się sztuki krawieckiej. Jeszcze w tym samym roku po raz kolejny zmienili oni miejsce zamieszkania i wyprowadzili się z Tuszyna do Wolbórki. Tu właśnie lubi przebywać Staś (tak pieszczotliwie nazywano Stanisława) i często ucieka z Warszawy w te zaciszne strony.

W 1883 roku Reymont otrzymuje świadectwo ukończenia Warszawskiej Szkoły Niedzielno – Rzemieślniczej a rok później uzyskuje stopień czeladnika.

Wydarzenie to upamiętnia tablica ufundowana 1980 roku przez Cech Krawców i Rzemiosł Włókienniczych m. st. Warszawy.

Jednak upodobania Stasia dalece odbiegają od szycia koszul i żakietów. Marzy o aktorstwie. W wieku 18 lat postanawia uciec z domu, by staną na deskach prawdziwego teatru „po drugiej stronie”. Przystaje do jednej z wędrownych trup aktorskich, gdzie występuje pod pseudonimem – „Urbański”. Ponieważ nie jest jeszcze pewien  swoich sił i możliwości, nawiązuje współpracę z ówczesnym krytykiem, Ignacym Matuszewskim, który wydaje pozytywną opinię o dokonaniach i aktorskich talentach Reymonta.

Do 1887 roku Stanisław para się aktorstwem, jednak wkrótce epizodyczne role już mu nie wystarczają. Postanawia porzucić teatr na rzecz literatury. Jedną z przyczyn rezygnacji z aktorstwa był słaby wzrok pisarza.

Wkrótce też wraca do domu. Dzięki staraniom ojca uzyskuje posadę robotnika na Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej (Rogów, Krosnowa, Lipce). Pełni teraz funkcję robotnika drogowego, dozorującego kilkudziesięcio kilometrowy odcinek plantu kolejowego. Mieszka u chłopa, znosi niedostatek i zimno oraz wyczerpującą pracę i to, że  wstaje o piątej rano. Wśród takich warunków udaje mu się napisać kilka nowel. Był to już początek poważnej twórczości. Około 1890 roku w „kolejowy” etap życia pisarza wplątuje się nagle nieoczekiwany epizod. Oto odkryto w nim zdolności medialne. Niejaki Puszkow skłonił Reymonta do wyjazdu na seanse dla amatorów doświadczeń „medialnych”. I ten wypadek z życia Reymonta skończył się niepowodzeniem.

W jego życiu następuje teraz przełom okresu.  Przeniesiony do wsi Krosnowa (pod Skierniewicami) zdegradowany, osamotniony, na powrót chwyta za pióro. W tym też czasie dowiaduje się o śmierci matki, sam zaś przechodzi głodowe zapalenie kiszek. Nosi się z zamiarem odbycia nowicjatu w Klasztorze Ojców Paulinów na Jasnej Górze.

Jesienią 1893 roku porzuca Reymont ostatecznie Krosnowę i z trzema rublami w kieszeni przenosi się do Warszawy, by tam zasmakować życia głodującego literata, walczącego o uznanie dla swojego talentu.

„Przyjechałem w listopadzie 1893 roku do Warszawy, a dopiero w kwietniu następnego roku jadłem... obiad – oto jego własne słowa.

Pisze jednak dalej, oprócz tego pracuje jako dziennikarz w warszawskim „Głosie”, gdzie ukazują się jego korespondencje, podpisywane pseudonimem „Księżak”.

W 1894 roku odbywa pieszą pielgrzymkę na Jasną Górę, która staje się inspiracją napisanego rok później utworu: „Pielgrzymka do jasnej Góry”. Utwór ten znacznie poprawił sytuację materialną pisarza. Zaczyna teraz podróżować. Zwiedza między innymi Włochy, Berlin i Brukselę. W ślad za „Pielgrzymką...” idą następne pozycje: w roku 1896 ukazuje się „Komediantka”, a w 1897 „Fermenty” i tom opowiadań – „Spotkanie”.

W 1899 roku ukazuje się utwór o tematyce chłopskiej „Sprawiedliwie”, a w tym samym roku „Ziemia Obiecana” (powieść o Łodzi). Drukowana w odcinkach, zwróciła uwagę carskiej policji. Dla własnego bezpieczeństwa Reymont wyjeżdża za granicę, tym razem do Francji.

W 1899 roku powraca do kraju. Schorowany, z polecenia lekarzy udaje się na odpoczynek do Zakopanego. Nosi się też z zamiarem wyjazdu do Włoch, gdzie jednak nie dotarł. Stało się tak z powodu wypadku kolejowego, któremu ulega pod Warszawą. Skutki tej kontuzji będzie odczuwał do końca życia. Dzięki otrzymanemu odszkodowaniu w wysokości około 40 tysięcy rubli, uzyskuje wreszcie całkowita niezależność finansową. Za tę kwotę kupuje majątek w Charłupi (pod Sieradzem).

W dwa lata później żeni się z Aurelią Szacsznajder – Szabłowską. Na weselu obecni byli między innymi: K. Przerwa Tetmajer, St. Wyspiański, L. Rydel i Miriam.

Reymont udaje się teraz w podróż po Europie Zachodniej. Jednocześnie rozpoczyna pracę nad „Chłopami” eposem o Lipcach (1902 – 1909). Ta epopeja chłopska na stałe ugruntowała pozycję Reymonta w kręgu cenionych literatów:

„Jako glob ziemski na Atlasie opiera się teraz na Panu powieściopisarstwo”. Te oto słowa skierowała w liście do Reymonta w 1909 roku E. Orzeszkowa.

W latach I wojny światowej pisarz przebywa w Warszawie. W 1917r. otrzymuje nagrodę Państwowej Akademii Umiejętności za „Chłopów”, zostaje też prezesem Komitetu Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i dziennikarzy. Zajmuje się sprawami publicznymi, pełni funkcję członka patriotycznych komitetów społeczno – obywatelskich. Dwukrotnie wyjeżdża też do Stanów Zjednoczonych  w celach propagandy wśród Polonii amerykańskiej (w 1919 i 1920). W 1919 roku ogłasza tom opowiadań „Za frontem”, w którym dał wyraz przeżyciom wojennym.

Reymont żywo interesuje się nowościami techniczno – cywilizacyjnymi. Jest współtwórcą jednej z pierwszych w Polsce spółdzielni kinematograficznych. Niestety, coraz bardziej podupada na zdrowiu. W 1920 roku kupił niewielki majątek Kołaczkowo (okolice Wrześni). Obecnie znajduje się tam muzeum Reymontowskie.

W 1921 roku odznaczony zostaje (dwukrotnie) Orderem Odrodzeniowej Polski III i IV Klasy. Z kolei 1924 roku spotyka pisarza inne zaszczytne wyróżnienie; otrzymuje literacką Nagrodę Nobla, do której kandydował od sześciu lat. Z powodu problemów z sercem nie był w stanie odebrać jej osobiście.

15 sierpnia 1925 roku W. Witos organizuje w Wierzchowicach uroczystość, będącą wyrazem  hołdu polskiej wsi dla jej największego epika. Miało tu miejsce ostatnie publiczne wystąpienie pisarza – zmarł 5 grudnia 1925 roku w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie a serce jego wmurowano w filar kościoła Św. Krzyża.